Het proefballonnetje van Arend

Ik kon van de week even, echt maar kort, mijn ogen niet geloven. Lees ik nou dat de voorman van onze vakorganisatie NBOV, Arend Kisteman, een pleidooi houdt voor het sluiten van pakweg een derde van de bakkersscholen?

Ik wreef me door mijn ogen. Tja, het stond er toch echt. Zijn redenering: in een periode dat het aantal mbo-studenten krimpt, zijn er volgens hem te veel bakkersopleidingen. Het is volgens de Zwolse bakker slimmer om het aantal locaties in te krimpen van negentien tot twaalf stuks, zodat levensvatbare scholen over blijven.

Nou ben ik niet vies van discussie. En ook ik vind dat we realistisch moeten zijn. Zo schrijft Kisteman terecht dat mini-klassen (drie tot vijf studenten) niet levensvatbaar zijn. Het combineren van topopleidingen met de algemeen vormende studie lijkt ook mij geen optie, want dan komt de specialist-in-opleiding (boulangers en patissiers) in het gedrang.

Net als de NBOV-voorzitter vind ik dat de branche moet aansluiten bij de behoefte van zowel maatschappij als arbeidsmarkt. Maar hij vergeet nog iets: alleen door met de tijd mee te gaan, geven we ons mooie vak écht perspectief. En daar ligt toch echt een rol voor de hele branche, want ook leveranciers zullen erop moeten inspelen. Ze moeten de nieuwe generatie bakkers - die met veel hedendaagse expertise en inzichten aan de slag gaan – volop de ruimte geven.

Kortom: vernieuw het vak. Maar deze innovatie blijkt in de praktijk niet even makkelijk. Kisteman is zelf een inspirerende, vernieuwende bakker. Hij lijkt op enkele collega’s na vooralsnog een uitzondering in het vak, want laten we eerlijk zijn, we zijn wel een beetje behoudend als bakkersbranche.

Als ik het betoog van Kisteman lees dan blijf ik ook met vragen zitten. Want op welke onderzoek baseert hij zich? Heeft hij inzicht in de landelijke aanmeldingen voor bakkersopleidingen? En kent hij het beeld in de afzonderlijke regio’s?

Het is niet allemaal kommer en kwel. Ik zie bij onze bakkersopleidingen in Eindhoven een status quo. Sterker nog, onze specialisatie Boulanger heeft op het moment meer aanmeldingen dan vorig jaar rond deze tijd.

En laten we het ook iets breder trekken. Het is echt iets van deze tijd om alles langs een meetlat te leggen. Maar dat kan niet altijd. Een kleinere bakkersopleiding ergens in de regio mag dan misschien geld kosten, maar is daar wel een basisvoorziening. Vandaar mijn vraag: wie bepaalt hoe groot een opleiding moet zijn?

Het is aan het onderwijs om keuzes te maken. En grotere opleidingen kunnen kleinere studies financieel een handje helpen. Dat is ook hoe we het in Eindhoven bij het Summa College doen.

Onze organisatie biedt onderdak aan 300 opleidingen op verschillende niveaus en leerwegen. We hebben qua studentenaantal hele grote, maar ook kleine studies. En die kleinere opleidingen blijken in de praktijk vaak een broeinest van vernieuwing en innovatie.

Laten we een zogeheten Macrodoelmatigheidsdiscussie, zoals eind vorig decennium in het mbo, voorkomen. Laat het gezond verstand zegevieren: laten we proefballonnetjes als die van Arend Kisteman ferm doorprikken. En tegelijk inzetten op vernieuwing plus beslissingen over het onderwijs daar laten, waar ze thuis horen: bij de opleidingen. 

Mark Wils