Wist je dat 95% van de Nederlanders vlees eet? En wist je dat we gemiddeld 36 kilo vlees per persoon per jaar eten? De kans is dus groot dat ook jij wel eens vlees eet bij het avondeten. Een hamburger, slavink, kipsaté, gehaktballetjes, worst, schnitzel, noem maar op, de mogelijkheden zijn eindeloos. Vlees is lekker, maar het is ook een stukje van onze cultuur: De meeste mensen krijgen van huis uit mee dat het avondeten niet kan zonder een stukje vlees. Het hoort er nu eenmaal bij.

Maar dat vlees erbij hoort, is eigenlijk niet zo vanzelfsprekend als dat het lijkt. Regelmatig vlees eten doen we namelijk helemaal nog niet zo lang. Oké, misschien dat de Graven van Holland vroeger dagelijks vlees aten, maar het grootste gedeelte van onze geschiedenis at de gemiddelde Brabantse boer voornamelijk aardappels, groenten, zaden en peulen. Vlees stond vrijwel nooit op het menu. Vlees was namelijk duur, het was een luxe die weinig mensen konden betalen.

Meer/minder

Pas in de jaren ’50 van de vorige eeuw werd vlees betaalbaar voor veel Nederlanders, en met de opkomst van de bio-industrie in de jaren ’80 kwam het dagelijks eten van vlees in een stroomversnelling. Tegenwoordig wordt vlees vaak gegeten omdat het makkelijk te krijgen is, omdat er veel gestunt wordt met de prijzen en omdat het ‘erbij hoort’ bij diverse gelegenheden. Denk aan het gourmetten met de feestdagen, of een gezellige barbecue op een warme zomeravond. Daar kan een stukje vlees eigenlijk niet ontbreken.

Toch zijn er ook steeds meer mensen die er bewust voor kiezen minder of geen vlees meer te eten. Niet omdat ze dat zielig vinden voor de dieren, maar vanwege het klimaat. (Het is natuurlijk ook zielig om opgegeten te worden, hoe goed je het als varkentje of kalfje ook hebt gehad volgens je Beter Leven keurmerk, maar daar gaat dit artikel niet over).

Rundvlees

Voer

Om een koe groot te brengen om vervolgens te kunnen slachten is bijvoorbeeld heel veel eten nodig. Je hebt ongeveer 20 kilo voer nodig om 1 kilo rundvlees te produceren. De gemiddelde vleeskoe levert 280 kilo vlees op, dus voor één koe heb je (280 x 20 =) 5600 kilo voeding nodig.

Vleeskoeien krijgen voornamelijk soja te eten. Er zijn enorme lappen grond nodig om al die soja te verbouwen. Ruimte voor zulke sojavelden hebben we in Nederland niet, daarom worden er in bijvoorbeeld Zuid-Amerika of Azië grote stukken oerbos en regenwoud gekapt om plaats te maken. We leveren dus bossen in om eten te verbouwen voor vleesproductie.

We hebben alleen al in Nederland één miljoen vleeskoeien, dus is er 5,6 miljard kilo voer nodig. Voordat onze runderen dat voer kunnen eten, moet het vanuit Zuid-Amerika en Azië naar Nederland gebracht worden, de halve wereld over, met zwaar-vervuilende containerschepen.

Het is bovendien goed om te weten van al het rundvlees dat hier in Nederland geproduceerd wordt, er jaarlijks 60% naar het buitenland wordt gestuurd. Dat eten we dus zelf niet op. Van de totale vleesproductie gaat maar liefst 70% naar het buitenland. Dus al die miljarden kippen, varkens en koeien die in ons land worden vetgemest maken net voor of na hun dood nog een laatste reisje.

Poep

Naast het voer voor al onze koeien, varkens, schapen en kippen, is ook hun poep ook een probleem. De scheetjes en mest van al die dieren zorgen voor veel uitstoot die onze lucht vervuild en onze planeet opwarmt. De gemiddelde koe stoot jaarlijks 125 kilo methaan uit, een gas dat zo’n 25 keer vervuilender is dan CO2. 125 kilo x 25 x 1 miljoen koeien, reken zelf maar uit hoeveel vervuilding dat met zich meebrengt.

Dit alles zorgt er voor dat één kilo rundvlees gelijk staat aan 12 kilo CO2 uitstoot. Het zou beter voor het klimaat zijn als we op al die sojavelden gewassen zouden verbouwen die we zelf aten (Eén kilo van een ander soort soja, de soja die in vleesvervangers wordt gebruikt, levert ongeveer 600 gram CO2 uitstoot op.) maar nog beter als we die oerbossen gewoon met rust lieten.

Het gevolg

Onze zomers worden natter, warmer, en wisselvalliger. Sneeuw krijgen we op z’n best nog maar enkele dagen per jaar, en ook droogtes, bosbranden en hevige stormen overal ter wereld worden niet direct veroorzaakt door de veranderingen in het klimaat, maar wel veel waarschijnlijker. Het eten van vlees is natuurlijk niet de enige veroorzaker van deze veranderingen, dat zijn er talloze, maar de productie van vlees is wel iets waar we grote invloed op hebben. Iedereen. Ook jij en ik. De oplossing ligt namelijk binnen handbereik: eet minder vlees. Als er minder vraag is naar vlees, hoeft er minder geproduceerd te worden, en wordt er minder klimaatschade aangericht.

Er zijn steeds meer mensen die dit beseffen. Uit onderzoek blijkt dat 30% van de Nederlanders vindt dat dagelijks vlees eten niet meer van deze tijd is. Vleesvervangers worden verder doorontwikkeld, zijn breder beschikbaar en betaalbaarder dan ooit. De helft van de Knorr wereldgerechten promoot vegetarisch eten, en de Albert Heijn kondigde onlangs aan om minder vlees in hun hamburgers te doen. Omdat ook zij vinden dat minder vlees eten de toekomst is. Er is een beweging gaande, waar je zelf heel eenvoudig een onderdeel van kunt uitmaken.

De bewuste keuze

Ben je bewust van de klimaatschade die de massaproductie van vlees met zich meebrengt, en maak bewuste keuzes. Gevogelte (zoals kip of kalkoen) zorgt voor minder klimaatschade, en is ook nog de gezondere keuze. Eet een paar keer per week een vleesvervanger, of kies in plaats van vlees eens voor een gerecht met bonen of kikkererwten als bron van eiwitten. Smeer vaker pindakaas op je brood in plaats van filet américain. Al die kleine beslissingen dragen bij aan een betere toekomst. Elke hap telt. Kies bewust.

Dit is natuurlijk nog lang niet alles 

Zit je ergens mee waar je geen antwoord op kunt vinden? Praat dan eens met iemand waarmee je een klik hebt, op school of daarbuiten. Je kunt ook mailen naar content@summacollege.nl. Wellicht help je daar niet alleen jezelf mee, maar ook anderen als we het onderwerp op deze pagina kunnen zetten.

Dit artikel is geschreven door

Marnik van Boxtel
Communicatie, Summa College

Wil je mij mailen? Dat kan via content@summacollege.nl

Wil je meer van dit soort verhalen? Volg Summa op Insta of bekijk de Life pagina.